OBJAVA RATA I SRPSKA KAMPANJA

Austrougarska je objavila rat Srbiji 28. jula 1914. na sta je Rusija reagovala objavivsi dijelimicnu mobilizaciju snaga na granici sa Austrijom. Ruski generalstab je 31. jula obavijestio cara da je dijelimicna mobilizacija logisticki neizvodiva zbog cega je naredjena opsta mobilizacija. Njemacka je 1. avgusta objavila rat Rusiji, a Francuskoj dva dana kasnije. Tokom napada na Francusku, njemacke snage koje su nastupale ka Parizu, usle su u Belgiju i narusile njenu neutralnost zbog cega je Britanska imperija usla u rat.Mimo svakog očekivanja, Austrougarska nije uputila svoj napad na Srbiju preko Beograda i dolinom Morave, nego su krenuli u uglu Save i Drine, imajuci kao glavne baze Tuzlu i Sremsku Mitrovicu. Racunali su da ce taj put ofanzive izazvati iznenadjenje i brzo rijesiti stvar. Srpska vojska se borila protiv austrougarske u bici na Ceru, koja je počela 12. avgusta 1914. Srpska vojska je zauzela odbrambene polozaje sa juzne strane Save i Drine. Tokom naredne dve nedelje austrougarski napadi su odbijeni uz teske gubitke, sto je označilo prvu pobedu Saveznika u ratu i slomilo nade austrougarske vojne komande o brzoj pobijedi. Srbi su ne samo slomili austrougarsku ofanzivu, nego su cijelu njihovu vojsku naterali na povlacenje. Gubici su na obe strane bili vrlo teški. Posljedica toga je da je Austrougarska morala da drzi znacajan broj vojnika na frontu sa Srbijom, sto je oslabilo njene pozicije protiv Rusije.
Ruska vrhovna komanda, zeleci da olaksa položaj svojim armijama, protiv kojih su operisale glavne snage Austrougarske i nekoliko njemackih divizija, trazila je da Srbi predju u ofanzivu. Ofanziva u Bosni pocela je 3. septembra, a tri dana kasnije i u Sremu. Sremska je obustavljena vrlo brzo usled velikih gubitaka. Druge srpske snage, koje su imale bolju srecu, morale su se posle tog neuspijeha i austrougarskih protivnapada povući. U Bosni austrougarska vojska je počela jaku ofanzivu preko Drine tako da se i u tu zapoceta ofanziva morala prekinuti.
Zapovijednik austrougarske vojske u Sremu, general Alfred Kraus napisao je: „Upoznali smo Srbe kao valjane neprijatelje. Ja sam ih smatrao i smatram ih i sada kao vojnicki najjace od svih nasih neprijatelja... Oni su nasim trupama zadavali mnogo vise teskoca no Rusi, Rumuni i Italijani.“
Druga austrijska ofanziva izvodjena je sa svezim snagama i na pocetku sa vise obazrivosti. Srpski vojnici su, izmoreni, patili od nestasice municije i jesenjeg i zimskog odijela. Narocito se pojacao austrougarski pritisak od sredine oktobra. Srpska vojska je morala da se povuce s osetnim gubicima tako da je Beograd prepusten bez otpora. U najtezem trenutku imenovan je Zivojin Misic za zapovijednika prve i najugrozenije srpske armije. U nedostatku vojnih kadrova 1.300 mladih kaplara iz djacke formacije, baceno na front da svojom mladoscu i odusevljenjem digne duh. Kad je Prva srpska armija, u povlacenju, stigla ispred Milanovca, u poslednji cas, prispjela je i davno zeljena municija. Srpska ofanziva pocela je 20. novembra. Austrougarska vojska je u tom trenutku pocela je da vrsi rokadu trupa tako da je srpska ofanziva imala nenadan uspjeh. Front je bio probijen i rastrojen, a porazena vojska nasla se u panicnom bjekstvu. Kolubarska bitka bila je najsjajnija srpska pobijeda u Prvom svjetskom ratu.